Beyin Fırtınası

Etrafta başarmak isteği, nasıl yapılması gerektiğine dair umut dolu fikirler ve işi yapma heyecanıyla dolu ne kadar çok “başlayan, başlatıcı” iyi niyetli insan var değil mi?  

Ancak başlangıçların çoğunda birden bir şeyler olur. Diğer projeler, işler, sıkıntılar vs bastırınca çıkmaza girerler ve başlangıçtaki enerji kaybolur. Gecikmelerle, teslim zamanlarını sürekli ertelemelerle bitiş zamanı neredeyse “sonsuzluğa” uzar…

Bunların fazlasıyla tanıdık geldiğinden eminim, çünkü hem iş hayatında hem özel yaşamda “iyi başlatıcı, kötü bitirici” olmak en yaygın sorunlardan biri.

Çare arayanların hemen hepsinin ortak ve en temel çıkarımı; “bitirici” olmak için başlangıçtan en son noktaya kadar motivasyonu ayakta tutmak ön koşul.

Başlatıcı ve Bitirici Arasındaki Fark Nedir?

University of Chicago Psikologlarından Minjung Koo ve Ayelet Fishbach yaptıkları çalışmalar ve deneylerle şunları bulmuşlar;

Bir hedefe doğru ilerleyenler genelde iki şeye odaklanarak kendilerini motive ederler;

• O noktaya kadar kat edilen yol (to-date thinking)
•  Varış için kalan yol (to-go thinking)

Örneğin maraton koşucusu ne kadar geldiğini veya ne kadar gideceğini düşünmeyi seçebilir. Ya da 20 kilo vermek için diyet yapan biri 10 kilo verdiğini veya daha 10 kilo vermesi gerektiğini düşünebilir.

Her ikisi de işe yarayan düşüncelerdir, ancak “ne kadar tamamladığına” odaklanan “buraya kadar” düşüncesi, "kalan kısım" için “sürdürme motivasyonunu” zayıflatır.

Prematüre bitirmişlik duygusu..

Koo ve Fishbach’ın araştırmalarına göre; ne kadar tamamladığına odaklanmak, “prematüre bir bitirmişlik duygusu” doğuruyor ve “bitirme” motivasyonunu gevşetiyor.

Yapılan bir deneyde; imtihan sırasında kendilerine soruların daha % 52 sinin kaldığı söylenen grubun, % 48 ini tamamladınız denenlerden daha yüksek motivasyona sahip olduğu saptanmış.

Sonuç olarak;

İyi başlangıç yapanlar yapılan ve yapılacak arasında denge arayışı yüksek olanlar. “Ocakta bir sürü tencere var ama daha yiyecek bir şey hazır değil” şeklinde düşünüyorlar.

İyi bitiriciler ise yaptıklarından çok yapacaklarına odaklanıyor ve bu şekilde motivasyonlarını hem sürdürüyor hem yükseltiyorlar.

Bu aslında beynimizin çalışma şekliyle ilgili.

Beynimizin “ilerle” sinyali alması için şu anda olduğumuz yer ile gideceğimiz yer arasındaki farkı saptaması ve dikkat, çaba, daha derin düşünme gibi alanları tetiklemesi lazım.

Oysa ne kadar yaptığımızı düşündüğümüzde bu işlemin önünü kesmiş, maskelemiş, oluyoruz. Ne kadar yaptığımızı düşünmek iyi hissettirebilir, ancak daha fazlasının önünü keser.

Büyük bitiriciler asla kendilerini yarı yolda kutlamazlar ve tamamen hedefe, bitiş noktasına odaklanırlar.

Büyük liderler, yöneticiler; aslında ben buna artık yönderler demek istiyorum, ekiplerine daima gözlerini bitişten, ödülden ayırmamalarını hatırlatanlardır.

Onlar ara etaplarda taşkın hediyeler, ödüller vermekten, kutlamalar yapmaktan çekinirler ve bu konularda çok dikkatli, temkinli davranırlar. Yüreklendirme önemli olmakla beraber, onu yapacağım diye işin bitişini tehlikeye atmazlar, motivasyonu ara kutlamalar, hediyeler vb ile değil, takımlarını bitişe odaklayarak sürdürür ve yüksek tutarlar.

HBR Blog kaynaklı, fütürist-ekonomist Ufuk Tarhan tarafından derlenmiş bu analiz makalesini; artıkbitirici olmak ve motivasyonunu yükseltmek isteyen okurlarımız başta olmak üzere, tüm okurlarımızın ilgi ve bilgisine sunuyoruz.